Bir Solukta Vietnam Mutfağı

“Ekmek parası değil pirinç parası”

Vietnam mutfağı denildiği zaman telaffuz edilecek ilk kelime bence “pirinç” olmalı. Ama bu pirincin Türk mutfağındaki gibi tereyağında kavrulmuş, tadı tuzu yerinde bir pirinç olduğunu söylemek biraz zor. Uzak Doğu’daki birçok ülke gibi Vietnamlılar da pirinci çoğunlukla yağsız ve tuzsuz, buharda haşlanmış şekilde tüketiyorlar. İnce fiziklerini de bu düşük nişastalı pirince borçlular sanırım. Sabah, öğle, akşam her öğünde pirinç mutlaka karşınıza çıkıyor. Ancak Japonya gibi bazı Uzak Doğu ülkelerinden farklı olarak Fransız etkisi nedeniyle ekmek de oldukça yaygın.

Pirincin bu denli yaygın olmasının önemli bir sebebi var. Vietnam Tayland ve Hindistan’dan sonra dünyanın üçüncü en büyük pirinç ihracatçısı konumunda. Başka bir deyişle ülke tam bir pirinç cenneti. 96 milyonluk nüfusunu doyurmanın yanı sıra bütün dünyaya pirinç ihraç ederek önemli bir gelir sağlıyor. Hatta öyle ki bizim kültürümüzdeki “ekmek parası” tabiri onların kültüründe “pirinç parası” olarak yerini alıyor.

İhraç edilen gıdalardan konu açılmışken karabiber ve kahveden bahsetmemek olmaz. Vietnam dünyanın en büyük karabiber üreticisi. Üç çeşit karabiber bulunuyor; beyaz, kırmızı ve siyah. Beyaz karabiber içlerinde en kalitelisi; çok yoğun ve lezzetli bir aroması var. Kahve üretiminde ise Vietnam Brezilya’dan sonra dünyanın ikinci en büyük üreticisi konumunda. Ben hem kahvelerini hem karabiberlerini çok beğendim. Vietnam’a gidecek olanların Türkiye’ye dönerken hediye olarak beyaz karabiber ve kahve almalarını tavsiye ederim.

Ucuz ve Lezzetli Deniz Ürünleri

Vietnam’da deniz ürünleri tek kelimeyle muhteşem. Okyanusa kıyısı olan bir ülke olduğu için düşük fiyata bol miktarda deniz ürünü var. Karides, yengeç, ıstakoz, midye, istiridye ve okyanus balıkları açısından oldukça zengin. Deniz ürünlerinin kızartmaları da sıklıkla tercih ediliyor. Dipnot olarak olası zehirlenmelere karşı pişmemiş istiridye yemememiz konusunda uyarıldığımızı da belirteyim.

Tropik Meyveler Diyarı

Vietnam’ın en sevdiğim yönlerinden biri kendime hakim olamadan her öğün yediğim tropik meyveler oldu. Mango, papaya, muz, rambutan, ananas, ejderha meyvesi ve hindistan cevizi saymakla bitmeyen çeşitlilikten aklıma ilk gelenler. Arzu ederseniz her yerde taze sıkılmış meyve suları da mevcut. Üstelik her daim taptaze! Bu kültürde tatlıdan ziyade meyve tüketimi ön planda. Benim favorimi soracak olursanız hemen oracıkta açıp üzerine bir pipet takarak servis ettikleri taze hindistan cevizi suyu derim hiç düşünmeden. Düşük kalorili olduğu için rahatlıkla her gün tüketebilirsiniz.

Tropik meyveler aynı zamanda birçok yemek sosunun yapımında da kullanılıyor. Et, tavuk ve balık yerken sıklıkla meyveli soslar çıkıyor karşınıza.

Rahat Rahat Tavuk Yemek

Kırmızı et yemekleri konusunda pek başarılı olmadıklarını et seven biri olarak üzülerek söyleyeceğim. Marinasyon konusuna pek hakim değiller, genel olarak etler son derece sert ve sinirli. Ancak burada Türkiye’de çok da tercih etmediğim bir alternatif var; tavuk. Gönül rahatlığıyla genetiğiyle oynanmamış köy tavuklarını yiyebileceğim söylendiği için ben de bol bol tavuk yedim. Yediğim tavuklar da son derece lezzetliydi.

Et, tavuk ve balık gibi yemeklerin yanında genellikle garnitür olarak pişmiş karışık sebzeler ikram ediliyor. Bazen bu sebzelere ananas da ilave ediliyor. Tabii ki sebzelerin yanında pirinç eksik olmuyor. Eğer pirinçleri size çok tatsız geliyorsa üzerine soya sosu dökmenizi tavsiye ederim.

Sıtmanın olduğu Vietnam’da sinek ısırmasına karşı doğal bir koruyucu olan limon otu yemeklerde de oldukça popüler bir aroma. Nane, zencefil ve kişniş de sıklıkla kullanılıyor.

Mutlaka Denemeniz Gereken Yerel Lezzetler

Çorba konusunda oldukça başarılılar. Özellikle “pho” adı verilen “fuh” diye okunan ünlü erişte çorbaları en çok tercih edilen lezzet. Erişteleri de Vietnam mutfağının vazgeçilmezi pirinçten yapılıyor. Phonun içerisinde çeşitli otlar, tercihe göre et veya deniz ürünleri bulunuyor. Mutlaka denenmesi gereken, sağlık açısından da son derece yararlı bir lezzet. Bunun yanı sıra mısır çorbası ve balkabağı çorbası oldukça yaygın.

Vietnam’a gidildiğinde mutlaka tadılması gereken bir diğer ünlü lezzet de “goi cuon”. İçerisinde çoğunlukla salata, karides, kişniş, et ve pirinç eriştesi bulunuyor. Tüm bu malzemeler transparan pirinç yufkasına sarılıyor. Pho ile birlikte Vietnam’ın en popüler lezzeti diyebiliriz.

Kapanışı küçük bir uyarı ile yapmak istiyorum. Vietnam’a gittiğinizde mutlaka kapalı şişelerden su içmeli ve salata benzeri pişirilmemiş, nasıl bir su ile yıkandığı belli olmayan ama iyi temizlenmesi gereken gıdalardan uzak durmalısınız.